Kan stoklarımız kritik seviyede! Ameliyatlar erteleniyor

Türkiye genelinde 50 bin seviyesinde olan kritik kan seviyesi 20 binlere kadar yaz aylarında indi. En fazla kan bağışını toplayan Manisa ve Ege illerindeki seviye alarm verdi. Ameliyatların ertelenmesi hasta ve hasta yakınlarını tedirgin ediyor. Ülke çapında her 4 saniyede 1 ünite kana ihtiyaç duyuluyor. Dakikada 5 bağışçı 1 dakikalık kan gereksinimini karşılıyor.

Yaz döneminde stokların ciddi anlamda düştüğünü vurgulayan Kızılay Ege Bölge Kan Merkezi Müdürü Dr. Barış Dolaş, “Yaz mevsiminde artan sıcaklar nedeniyle tatile çıkın vatandaş sayısı arttı. Kan bağışı sayısı düştü. Kentimizdeki bazı ameliyatlar kan stoğu nedeniyle ertelenmek zorunda kalındı. Kan ihtiyacının önemli olduğu lösemi ve Akdeniz anemisi hastaları ve yakınları tedirgin oldu. Ama ucu ucuna yetiştirildi. Eylül ayında askeri birliklerimiz ve okulların başlamasıyla birlikte kan bağışlarında bir hareketlenme oldu. Kan stokları her gün biraz daha yükseliyor. Yaz aylarında düşen kan bağışları, yaptığı çağrının ardından toparlanma eğilimine girdi. Ama hala istenilen düzeyde değil” dedi.

Kan ihtiyacının bir alternatif olmadığını belirten Kızılay Ege Bölge Kan Merkezi Müdürü Dr. Barış Dolaş, “Kanın tek kaynağı insan. Bilimsel açıdan; laboratuvar koşullarında yapay kan üzerinde çalışmalar yapılsa da bunun hayata geçirilmesi yakın bir gelecekte olası değil. O nedenle bağış ve yardımlaşma kavramı üzerinde yoğunlukla duruluyor. En az bir kez kan bağışı yapmış şu anda suskun ve eylemsiz bağışçılar var. Eylemsiz ve suskun bağışçıların sadece bir kısmını düzenli bağışçı hale getirdiğimiz takdirde önemli kan stoğuna ulaşabiliriz. Bu konuda çalışmalar yürütüyoruz” diye konuştu.

Kanın önemli bir sürecin ardından hastalara ulaştırıldığına dikkat çeken Doktor Dolaş, “Büyük cerrahi müdahale, bazı hastalıklar ve kazalarda ihtiyaç duyulan kan, çok önemli süreçlerden sonra hastanelere ulaşıyor. Çok sayıda insanımızı ihtiyaç duyulduğunda hayata bağlayan kan, acil değil sürekli ihtiyaç olarak nitelendiriliyor. Bir kan bağışı 3 hayat kurtarıyor. 1 ünite kan, ‘eritrosit süspansiyonu’, ‘taze donmuş plazma’ ve ‘trombosit’ olarak 3’e ayrılıyor” dedi.

Kızılay’ın ihtiyaç sahiplerine sağlıklı bir hizmet sunduğunu vurgulayan Bölge Müdürü Dolaş, “Ülkemizin kan ihtiyacını karşılamaktan sorumlu olan Kızılay, 2005 yılında başlatılan “Güvenli Kan Temini Projesi” ile toplumumuzu kan bağışı konusunda bilinçlendirerek gönüllü kan bağışı sayısında artış sağlamayı, ihtiyaç sahiplerine sağlıklı ve doğru bir hizmet sunmayı hedefliyor.  Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Tıbbının tüm dünyada uygulanan ve kabul görmüş Bölge Kan Bankacılığı sistemini uygulayan Kızılay, ülkemizde 1.156 hastanenin kan ihtiyacını 365 gün kesintisiz karşılamaktadır” ifadelerini kullandı.

Kızılay’ın ticari bir kurum olmadığına dikkat çeken Kızılay Ege Bölge Kan Merkezi Müdürü Dr. Barış Dolaş, “Bir kere Kızılay kan hizmetlerinde kanın satışı kişiye fatura edilmesiyle alakalı kimsenin aklında en ufak bir soru işareti olmasın. Kan kesinlikle ticaret malzeme edilemez ve fatura edilemez. Eğer ‘Ben hastaneye yattım. ‘Benden Kızılay’dan gelen kanın parasını aldılar. Fatura ettiler’ diyen olursa. Lütfen bizimle iletişime geçsinler. Hem o hastaneye sağlık il müdürlüğü üzerinden hem bizim Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü üzerinden gerekli maddi ve manevi bütün yatırımları yapmak için biz tamamen organize olmuş durumdayız. Türk Kızılay Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün oluşturduğu bir standart var. Ülkenin hangi köşesinde olursa olsun alınan kanlar standart ısılarda standart testlere tabi tutulur. Biz aldığımız her testte tarama, doğrulama ve NAT dediğimiz üç ayrı test uygularız. Bizdeki tüm işlemler Sağlık Bakanlığı adına ve denetiminde yürütülür. Çok ciddi bir şekilde laboratuvar sisteminin kar amacı gütmeden sürdürülebilmesi önemlidir. Yapılan işlemlerin, yapılan testlerin, laboratuvar işlemleri, SGK ve hastane arasında rakamsal olarak fatura edilir. SGK, hastane ve Bakanlık arasında rakamsal bir aktarım vardır. Bu kanın satışı anlamına gelmemekte.

Bugünün kan bağışçısının yarın kan ihtiyaçlısı haline gelmeyeceğinin bir garantisinin olmadığını vurgulayan Bölge Müdürü Dolaş, “Şu an sağlıklı olduğunu düşünen herkesin ilerleyen dönemlerde birer kan ihtiyacı adayı olmayacağının garantisi yok. Bugün tanımadığınız bir lösemili çocuk, doğum yapmış bir kadın, trafik kazası yapmış bir erişkinin ihtiyacını karşılayacaksınız. Ama yarın tanımadığınız insanlarda yarın sizin ya da birinci dereceden yakanlarınızın kan ihtiyacını karşılamak için bizim iyilik sedyelerimize uzanacaklar. Bugün şu anda oturduğunuz yerden belki bütün dünyaya değiştiremezsiniz. Ama 15 dakikanızı ayırarak gerçekçi bir şekilde 3 kişinin hayatını kurtarabilirsiniz. Lütfen gözünüzü kapatın ve lösemili çocukların size muhtaçlığını hayal edin. Kızılay’ın kan bağışçısı ekiplerini ziyaret edin. Bizim ekiplerimize 168’den kanver.org’tan Ege Bölge sosyal medya hesaplarından anlık olarak takip edebilirsiniz. Bütün araçlarımızdaki standartlar steril bir hastaneyle aynı standardı sağlamış durumda. Bağışçılarımızın her hangi birine her hangi bir hastalığın bulaşması mümkün değil. 15 dakikalık konforlu bir kan bağışı için sizi araçlarımıza ve merkezlerimize bekliyoruz” ifadelerini kullandı.