ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya lideri Vladimir Putin dün ABD’nin Alaska eyaletinde Ukrayna savaşını bitirme gündemiyle bir araya geldi. ABD-Rusya hava sahası sınırına kadar Rus savaş uçaklarının eskortuyla gelen Putin’in uçağına, ABD hava sahasında ise Amerikan F-22 jetleri eşlik etti. Rus lider Putin’le yakın zamanlarda Alaska’ya inen Trump, Rus mevkidaşını uçaktan inişte karşıladı. Kendi başkanlık uçaklarından inen iki lider uzun bir kırmızı halıdan yürüyerek ortada buluştu. 2019’dan sonra ilk kez yüz yüze gelen Trump-Putin ikilisi ilk karşılaşmada sıcak görüntüler verdi. Trump’ın Putin’i beklediği kısa sürede birkaç kez alkışlaması dikkat çekti. İkili basına poz verdikten sonra Trump’ın başkanlık limuzinine binerek toplantıya doğru yola çıktı. Alaska’nın Anchorage kentinde bulunan Elmendorf-Richardson Askeri Üssü’nde gerçekleşen toplantı TSİ 22.30 sularında başladı.
PUTİN: GÖRÜŞME FAYDALI GEÇTİ
Trump ve Putin ilk duyurunun aksine ikili değil, kurmaylarının da eşlik ettiği bir toplantı yaptı. Görüşmede liderlere ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Putin’in Dış Politika Danışmanı Yuri Uşakov katıldı. Toplantının başlamasından önce salonda basına görüntü verilirken çok sayıda ABD’li gazeteci Putin’e “Ateşkesi kabul edecek misiniz”, “Başkan Trump size neden güvensin” gibi sorularını yöneltti. Ancak Rus lider soruları yanıtsız bıraktı. Liderlerle yaptığı görüşmelerde basınla sık sık diyaloğa giren Trump’ın da sessiz kalması dikkati çekti. Görüşme yaklaşık 2 saat 40 dakika sürdü. Hemen ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısında önce Putin açıklamalarda bulundu ve toplantının oldukça ‘iyi ve saygı çerçevesinde’ geçtiğini söyledi. Rusya lideri, “ABD Başkanı Trump ile görüşmemiz yapıcı, karşılıklı saygıya dayalı ve faydalı geçti.” dedi. Putin ayrıca Trump’a çabası için teşekkür etti.
TRUMP: ÇÖZMEMİZ GEREKEN KONULAR VAR
Putin’in ardından görüşmeye dair açıklamalarda bulunan ABD Başkanı öncelikle Rusya liderine teşekkür etti. Nihai hedeflerinin savaşı bitirmek olduğunu söyleyen Trump, “Birçok madde üzerinde anlaştık ancak halen çözmemiz gereken konular var” dedi. Trump bir sonraki görüşmenin de Moskova’da yapılacağının sinyalini verdi. Toplantının ardından ikilinin basın mensuplarının sorularını yanıtlamaması dikkat çekti.
‘UKRAYNA MASAYA GELMELİ’
Öte yandan görüşme öncesi başkanlık uçağında gazetecilere açıklamalar yapan Trump, görüşmede Ukrayna toprakları için müzakere yürütmeyeceğini belirterek, “Bu konu tartışılacaktır ama buna karar vermesi gereken Ukrayna. Ben bu görüşmeyi onları masaya getirebilmek için yapıyorum” ifadelerini kullanmıştı. Rusya ile “savaş bitmeden” ticari ilişkilerde somut adım atmayacaklarını söyleyen Trump, Putin’in ateşkese evet dememesi halinde Rusya’ya “çok sert yaptırımlar” uygulayacaklarını kaydetmişti. Trump, “Eğer işler yolunda gitmezse hızla eve dönerim. Çekip giderim” demiş, Amerikan basını da Rus liderin ateşkesi kabul etmemesi halinde Rus enerji şirketleri Lukoil ve Rosneft’e yaptırım uygulanabileceğini yazmıştı.
ZİRVE GÜNÜ CEPHE KIZIŞTI
Zirve öncesi cephedeki savaş da kızıştı. Rus birlikleri karada Ukrayna içlerine ilerlemek için saldırılar başlatırken, Ukrayna tarafı da Rusya içlerine hava saldırılarını arttırdı. Geçtiğimiz gece Hazar kıyılarına kadar dronlarla hava operasyonları gerçekleştiren Ukrayna, İran’dan Rusya’ya dron parçaları getiren yük gemisini Hazar kıyısındaki Astrahan limanında vurdu. Ayrıca Rusya’nın Samara bölgesinde bir rafineri daha alevler içinde kaldı. Rusya’nın Rezan bölgesinde ise füzeler için patlayıcı üreten “Elastin” adındaki barut fabrikası isabet alarak yanmaya başladı.
ZELENSKİ SİTEM ETTİ: ‘TRUMP PUTİN’İ SAHNEYE ÇIKARDI’
Ülkesinin kaderinin masaya yatırıldığı zirveyi uzaktan izlemek zorunda kalan Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ise Rus tarafını algı operasyonu yapmakla eleştirdi. Zelenski, “Putin’in amacı Alaska zirvesinde savaşı bitirmek değil, Trump’ı kullanarak üç buçuk yıl süren izolasyon zincirinin kırıldığını göstermek. Trump ile sarmaş dolaş pozlar vererek öldürdüğü yüz binlerce insanın üzerine sünger çekmek istiyor” dedi. Zelenski, “Savaşı bitirme zamanı ve bu yolda gereken adımlar Rusya tarafından atılmalı. Amerika’ya güveniyoruz” ifadelerini kullandı. Ukrayna’nın masada olması gerektiğini vurgulayan Zelenski, Rusya’nın müzakere gününde de insanları öldürmeye devam ettiğini kaydetti. “Liderler toplantısı şart” diyen Ukrayna lideri, etkili çözüm formatının ABD-Rusya-Ukrayna görüşmesi olacağını söyledi.
Yorumlar
Kalan Karakter: