ABD ve Rusya’nın Ukrayna savaşını sona erdirmek için barış planı hazırladıkları üç gündür dünya çapında tartışma yaratırken taraflar planı uluslararası medyaya sızdı. ABD ve Rusya, bu sayede Ukrayna ve Avrupa’nın nabzını tutmaya çalışırken ABD basını ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’den 27 Kasım tarihine kadar yanıt beklediğini belirtti. Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Rusya lideri Putin’in Özel Temsilcisi Kiril Dmitriyev’in ortaklaşa hazırladığı belirtilen 28 maddelik plan neredeyse Rusya’nın bütün taleplerini karşılıyor gibi.
UKRAYNA’YA GARANTİLER: Ukrayna’nın egemenliği Rusya tarafından teyit ediliyor. ABD, belirli koşullarda Ukrayna’ya güvenlik garantisi veriyor. Ukrayna anayasasında tarafsızlık ve NATO’ya girmeme taahhüdü mevcut. Ukrayna ordusunun asker sayısı 300 bin kişiyle sınırlandırılıyor. Ukrayna’nın nükleer sahibi olmayacağı garantisi veriliyor.
TOPRAK PAYLAŞIMI: Kırım, Donetsk ve Lugansk bölgelerinin resmen Rusya’ya geçtiği kabul ediliyor. Herson ve Zaporojye bölgelerinde cephe hattı esas alınarak buraya dondurulmuş ihtilaf hattı statüsü veriliyor. Rusya’nın kontrolünde bulunan diğer bazı bölgeler silahtan arındırılmış tampon bölge ilan ediliyor.Her iki taraf da yeni sınır hattında kuvvet dengesini değiştirmeme taahhüdünde bulunuyor.
UKRAYNA’NIN ASKERİ STATÜSÜ: NATO, Ukrayna’ya asker konuşlandırmıyor. NATO savaş uçakları Rusya’ya Polonya’nın ötesinde yaklaşamıyor. ABD-NATO-Rusya arasında güvenlik çalışma gurubu ve ortak bir ABD-Rusya güvenlik grubu kuruluyor. Rusya’nın Ukrayna ve Avrupa’ya yönelik saldırmazlık politikası izleyeceği hukuken garanti altına alınıyor.
UKRAYNA’NIN YENİDEN İNŞASI: ABD ve AB’nin Ukrayna’nın yeniden inşası için yatırım paketi oluşturuyor. Batıda dondurulmuş 100 milyar dolar Rus varlığı Ukrayna’nın onarımında kullanılacak. AB’nin ek olarak 100 milyar dolar katkıda bulunması öngörülüyor. Geride kalan dondurulmuş Rus varlıklarının ABD-Rusya ortak projelerinde değerlendirilmesi planlanıyor. Ukrayna için Uluslararası Kalkınma Fonu kurularak altyapı, enerji, teknoloji yatırımlarının yapılması öngörülüyor.
RUSYA’NIN GERİ DÖNÜŞÜ: Rusya’ya uygulanan yaptırımlar aşamalı olarak kaldırılıyor. Rusya, G-8 zenginler kulübüne geri dönüyor. ABD-Rusya uzun vadeli ekonomik işbirliğine gidiyor.
Rusya’nın hafta içi Ternopil kentine yönelik saldırıda 31 kişi öldü.
İNSANİ MESELELER: Sayılarına bakılmaksızın toplu esir değişimi. Sivillerin ve çocukların geri gönderilmesi. Aile birleşimi ve insani programların uygulanması. İki ülke arasında hoşgörüye dair eğitim programları. Ukrayna’nın aşırı milliyetçi ideolojisinden vazgeçmesi.
ENERJİ VE ALTYAPI: Zaporojye nükleer santralının Uluslararası Atom Kurumu’nun gözetiminde yeniden işletilmesi. Üretilen elektriğin Ukrayna ve Rusya arasında yüzde 50/50 paylaşılması. ABD’nin Ukrayna’nın doğalgaz altyapısı onarımına destek vermesi.
UKRAYNA İÇ SİYASETİ: Anlaşmanın taraflarca imzalanmasından 100 gün sonra Ukrayna’da genel seçim yapılması. Tüm taraflar için kapsamlı af çıkarılması.
TRUMP DENETLİYOR: Anlaşma hukuken iki taraf için de bağlayıcı olacak. Anlaşma Donald Trump başkanlığında oluşturulacak Barış Konseyi tarafından denetlenecek. Anlaşmanın imzalanması sonrası derhal ateşkes ilan edilmesi ve taraflara ait kuvvetlerin belirlenen çizgilerin gerisine çekilmesi öngörülüyor.
TRUMP TARİH VERDİ
ABD Başkanı Trump, Ukrayna’nın Donbas bölgesini kaçınılmaz olarak kaybedeceğini, bu nedenle söz konusu bölgelerin ABD’nin önerdiği barış planına Rusya’nın ‘yasal’ toprakları olarak dahil edildiğini ifade etti. Fox News kanalına konuşan ABD Başkanı, “Ukrayna yönetimi çok kısa süre içinde o toprakları kaybedecek. Toprak kaybediyorlar” dedi. Kiev’in barış teklifini kabul etmesi için perşembe gününe (27 Kasım) kadar süre verdiğini açıklayan Trump, “Pek çok son tarih koydum, ancak işler iyi gidiyorsa bu süreleri uzatmayı tercih edersiniz. Fakat perşembe günü bizim için uygun bir zaman gibi görünüyor” dedi.
‘TARİHİN EN KRİTİK DÖNEMECİNDEYİZ’ ZELENSKİ HALKA SESLENDİ
ABD’nin barış planıyla ilgili halka hitaben açıklama yapan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ülkesinin zor bir dönemden geçtiğini kabul etti. Yayınladığı video mesajda Zelenski, “Ukrayna tarihindeki en zorlu dönemden geçiyor. Ülkemiz kritik bir seçim yapmaya zorlanıyor. Ya itibarımızı kaybedeceğiz ya da en önemli ortağımızla vedalaşmak zorunda kalacağız. Bir tarafta 28 maddelik planı kabul etmek var, diğer tarafta savaş devam ettiği takdirde halkımızın dondurucu soğuklarla karşı karşıya kalma riski var” dedi.
‘RUSYA’YA İNANMAMIZ İSTENİYOR’
Özgürlüğümüz elden gidebilir diyen Zelenski, “Özgürlükten yoksun ve en önemlisi adaletsiz kalabiliriz. Bize saldıran ülkeye (Rusya) inanmamız isteniyor. Kararımızı bekliyorlar. 2019 yılında Ukrayna Cumhurbaşkanı olarak yemin ederken ülkemin bağımsızlığını ve egemenliğini gözeterek anayasamıza bağlı kalacağıma yemin ettim. Bu yemine her gün bağlı kalarak ülkemizi yönetiyorum” dedi. Zelenski, kritik süreçte ABD başta olmak üzere tüm taraflarla temasların süreceğini kaydetti.
VANCE İLE GÖRÜŞTÜ
Öte yandan Zelenski, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Daniel Driscoll ile yaklaşık bir saatlik telefon görüşmesi yaptı. Görüşmenin ardından Zelenski, “Savaşı sona erdirmek için ABD ile birçok detayı ele aldık. Kalıcı bir barış için çalışıyoruz. Barışa giden yolu gerçekten uygulanabilir hale getirmek için ABD ve Avrupa ile çalışmaya karar verdik. Ukrayna, Başkan Trump’ın savaşa son verme arzusunu her zaman saygıyla karşılıyor” dedi.
Yorumlar
Kalan Karakter: