21:02 01 Mayıs 2025Anlaşmanın detayları paylaşıldı
Beyaz Saray, ABD ile Ukrayna arasında imzalanan "ekonomik ortaklık" anlaşmasıyla Ukrayna'daki doğal kaynak projelerinden elde edilen imtiyaz ücretleri, lisans gelirleri ve benzeri ödemelerin yüzde 50'sinin kurulacak fona aktarılacağını bildirdi.
Beyaz Saray, "ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu" kurulmasına yönelik dün imzalanan anlaşmaya ilişkin açıklama yaptı.
Açıklamada, anlaşmanın Ukrayna'nın yeniden inşası ve uzun vadeli ekonomik başarısı için türünün ilk örneği olan bir ortaklığı başlattığı aktarıldı.
Söz konusu ortaklığın ABD'nin Ukrayna için özgür, barışçıl ve egemen bir gelecek sağlamaya ekonomik olarak da katkı sunduğunu gösterdiği belirtilen açıklamada, anlaşmanın uzun vadeli yeniden yapılanma ve modernizasyon için ABD ile Ukrayna arasındaki stratejik ortaklığı güçlendireceği kaydedildi.
Açıklamada, ortaklık kapsamında Ukrayna'daki doğal kaynak projelerinden elde edilen imtiyaz ücretleri, lisans gelirleri ve benzeri ödemelerin yüzde 50'sinin aktarılacağı bir fon kurulacağı bildirildi.
Doğal kaynak projeleri, mineraller, hidrokarbonlar ve ilgili altyapı projelerini içerecek
Söz konusu kaynağın, Ukrayna'da yeni projelere yatırılacağı ve bunların hem Amerikan hem de Ukrayna halkı için uzun vadeli getiriler sağlayacağı belirtilen açıklamada, fonun Ukrayna'da ekonomik büyüme, istihdam ve kalkınma öncelikleri için kullanılacağı aktarıldı.
Açıklamada, fonun 3 Ukraynalı ve 3 Amerikalı üyeden oluşan eşit temsilli yönetim kurulu tarafından yönetileceği ve kararların ortak bir süreçle alınacağı belirtildi.
Doğal kaynak projelerinin mineraller, hidrokarbonlar ve bunlarla ilişkili altyapı geliştirme projelerini içereceği kaydedilen açıklamada, ABD'nin bu kaynakları kendi adına edinmeye karar vermesi halinde bunları satın almak ya da kimin satın alacağını belirlemek konusunda öncelik hakkına sahip olacağı kaydedildi.
Öte yandan üst düzey bir ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi, dün imzalanan anlaşmanın iki ay önce imzalanacak olandan çok daha kapsamlı olduğunu söyledi. Yetkili, Ukrayna parlamentosunun anlaşmayı "bir hafta içinde" onaylamasının beklendiğini belirtti.
17:14Beyaz Saray'dan Ukrayna'ya güvence
Beyaz Saray, ABD'nin Ukrayna'nın güvenliğini güvence altına alacağını açıkladı. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, "ABD, Ukrayna'nın özgür, barışçıl, egemen geleceğini güvence alacaktır" denildi.
15:54Ukrayna'dan anlaşma yorumu: 'Güvenilir bir ortak olduğumuzu gösterecek'
Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yulia Svyrydenko, Washington'da gerçekleşen imza töreninde aylar süren müzakerelerin sonucunu kamuoyuna duyurdu. Svyrydenko, bu mutabakatın uluslararası yatırımcılara önemli bir mesaj vereceğini vurgulayarak, "Bu anlaşma, Ukrayna'nın güvenilir bir ortak olduğunu on yıllar boyunca tüm dünyaya gösterecek" açıklamasını yaptı.
The Independent'ın bildirdiğine göre, belgenin imzalandığı gece, Rusya Ukrayna'nın güneyine saldırı düzenledi. Odessa'daki Rus dron saldırılarında 2 kişi hayatını kaybederken, 15 kişi yaralandı. Acil servis ekiplerinin, liman kentinde hasar tespit çalışmalarını sürdürdüğü bildirildi.
Rusya Savunma Bakanlığı ise Herson'un kontrol altındaki bölgesinde Ukrayna'nın düzenlediği saldırılarda 7 sivilin öldüğünü açıkladı.
15:28Zelenski'den Rusya'ya baskıyı artırma çağrısı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Odessa'ya düzenlenen saldırıların ardından uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırdı. Zelenski, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, Rusya'nın 50 gündür ABD'nin ateşkes önerilerini görmezden geldiğini vurgulayarak, "Sivil altyapıya saldırıların durdurulması ve kara, deniz ile hava sahasında kalıcı ateşkes sağlanması için öneriler sunduk" ifadelerini kullandı. Ukrayna lideri, Moskova yönetiminin bu çağrılara yeni saldırılarla yanıt verdiğini belirtti.
The Guardian'ın haberine göre, Zelenski, Rusya'yı müzakerelere zorlamak için güçlü diplomatik baskı gerektiğinin altını çizdi. "Yaptırımların etkisi arttıkça, Rusya'nın savaşı sonlandırma motivasyonu da artacaktır" değerlendirmesini yaparak, ülkesinin savunma kapasitesinin güçlendirilmesinin önemine dikkat çekti. Hava savunma sistemlerinin geliştirilmesinin daha fazla hayat kurtaracağını ve kalıcı güvenliğin sağlanmasına yardımcı olacağını ifade eden Zelenski, uluslararası desteğe teşekkürlerini ileterek açıklamalarını sonlandırdı.
14:56Bessent: Trump, Rusya ile daha güçlü temeller üzerinde müzakere edebilir
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, bugün verdiği bir röportajda, ABD-Ukrayna mineralleri anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya ile daha güçlü bir temelde müzakere etmesine olanak sağlayacak tam bir ekonomik ortaklık olduğunu belirtti.
Fox Business Network'e konuşan Bessent, anlaşmanın Rusya'ya "Ukrayna halkıyla Amerikan halkının hedefleri arasında hiçbir fark olmadığını göstereceğini" söyledi.
14:30Kellogg: Ukrayna toprak tavizi vermeye hazır
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Ukrayna'nın Rus işgali altındaki bölgeler konusunda esnek davranmaya hazır olduğunu ifade etti. Kellogg, Fox News'e yaptığı açıklamada, Kiev yönetiminin bu bölgelerdeki Rus varlığını geçici olarak kabul edebileceğini belirtti.
Kellogg, "Ukraynalı yetkililer bana geçen hafta bu konuda görüşlerini ilettiler" dile getirerek, Rusya'nın şu anda Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20'sini kontrol ettiğini ve bu bölgelerin ülkenin önemli sanayi merkezlerini kapsadığını vurguladı.
14:07Trump Ukrayna'ya silah satışını onayladı
Kyiv Post'un ulaştığı belgelere göre, ABD yönetimi Ukrayna'ya 50 milyon dolar değerinde silah satışını onayladı. Bu karar, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasından sonra Kiev'e yapılacak ilk nakit silah ihracatı olarak kayıtlara geçti. Yetkililer, söz konusu iznin Washington'un Ukrayna'ya askeri yardımları askıya alma kararının ardından kısa sürede alındığını açıkladı.
Kyiv Post, silah satışına ilişkin tasarının çarşamba günü Kongre'ye sunulduğunu kaydetti. Silah İhracatı Kontrol Yasası kapsamında sunulan tasarıyla, yasal süreç resmen başladı. ABD'li yetkililer, onaylanan ihracat paketinin içeriği hakkında detay vermezken, bunun Ukrayna'nın savunma kapasitesini güçlendirmeyi hedeflediğini ifade etti. Kongre'nin 30 gün içinde itiraz hakkı bulunuyor.
14:01Anlaşma metni basına sızdı: Trump, Putin'i suçladı
The Telegraph gazetesinin ulaştığını öne sürdüğü anlaşma metnine göre, ABD-Ukrayna mineraller anlaşmasında dikkat çeken ifadeler yer aldı. Resmi metinde, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik hareketi "tam kapsamlı işgal" olarak nitelendirildi. Bu tanım, Trump yönetiminin daha önce kullandığı "Rusya-Ukrayna çatışması" ifadesinden önemli ölçüde farklılık gösteriyor. Kiev yetkilileri, belgede yer alan bu dilin diplomatik bir kazanım olduğu değerlendirmesini yaptı.
Sızdırılan dokümanda, ABD'nin Ukrayna'ya sağladığı askeri ve mali desteğin devam edeceği taahhüt edildi. Metin, gelecekteki yardımların Ukrayna'nın mineral kaynaklarının kullanımıyla bağlantılı olacağını ortaya koydu. Anlaşmada dikkat çeken bir diğer nokta, ABD'nin bu mutabakatı Ukrayna'nın AB üyeliğini engellemek amacıyla kullanmayacağına dair verdiği güvence oldu. The Telegraph, bu maddenin Kiev'in Avrupa entegrasyonu sürecine verdiği önemi yansıttığı yorumunu yaptı.
13:03Ukrayna'nın sahip olduğu madenlere ilişkin neler biliniyor?
Ukrayna toprakları, Avrupa'nın en büyük lityum ve titanyum yataklarına ev sahipliği yapıyor. ABD Jeoloji Enstitüsü verilerine göre ülkede; lantan, seryum, neodimyum gibi endüstriyel kullanımı yüksek nadir toprak elementleri bulunuyor. Elektrikli araç pillerinden nükleer teknolojiye kadar geniş kullanım alanı olan bu minerallerin önemli bölümü henüz çıkarılmadı.
Forbes'un haberinde bildirilene göre, Ukrayna, söz konusu kaynakların toplam değeri 12 trilyon sterlini aştığını tahmin ediyor. Ancak bu kaynakların yüzde 50'den fazlası, Rusya'nın ilhak ettiği Luhansk, Donetsk, Zaporizhia ve Herson bölgelerinde yer alıyor. 2014'te işgal edilen Kırım'da ise 165 milyar sterlin değerinde maden rezervi bulunuyor.
Foreign Policy'nin araştırması, Ukrayna'da 120 endüstriyel mineralin 117'sinin ticari rezervlerinin bulunduğunu ortaya koydu. Haberde Ukrayna'nın, Avrupa'nın en büyük lityum kaynaklarına ve dünya grafit rezervlerinin yüzde 20'sine sahip olduğu belirtildi.
ANLAŞMAYA RUSYA ENGELİ
Öte yandan, uzmanlar, madencilik faaliyetlerinin önündeki engellere dikkat çekti. Karmaşık düzenleyici süreçler, arazi edinme zorlukları ve jeolojik verilere erişim problemleri yatırımcılar için risk oluşturuyor. Ayrıca, Rus işgali altındaki bölgelerdeki kaynaklara ulaşımın şu anki koşullarda mümkün olmadığı belirtiliyor.
Araştırmacılar, Rusya'nın kontrolündeki bölgelerde zengin rezervlerin kullanılamayacak olmasının anlaşmanın potansiyelini sınırladığına dikkat çekti. Dnipropetrovsk bölgesindeki 2.8 trilyon sterlinlik kaynaklar ise Rus ilerlemesi tehdidi altında bulunuyor.
12:21ABD Dışileri Bakanlığı: 'Anlaşma mükemmel çünkü masada Trump vardı
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Perşembe günü Fox Business'a verdiği röportajda imzalanan anlaşmayı değerlendirdi. Bruce, ABD'nin Ukrayna'nın doğal kaynaklarına erişimini düzenleyen bu mutabakatın iki ülke için de avantajlar içerdiğini ifade etti.
Sözcü, söz konusu düzenlemeyi "mükemmel" diye nitelendirerek Trump'ın iş tecrübesinin bu başarıda etkili olduğunu vurguladı. Bruce, anlaşmanın detayları hakkında fazla bilgi vermemekle birlikte bunu "Ukrayna'ya yapılan bir yatırım" şeklinde tanımladı.
Bruce , "Birçok kişi bunun olmasını istiyordu. Her iki ülkeye de büyük fayda sağlıyor... ve bu sürpriz değil çünkü masada Başkan Donald Trump vardı, bu mükemmel bir anlaşma" diye konuştu.
11:49Anlaşmanın uygulanabilirliği tartışma yarattı
AFP'nin bildirdiğine göre, anlaşmanın uygulanma sürecinde karşılaşılacak zorluklar uzmanlar arasında tartışmalara yol açtı. Özellikle Rus işgali altındaki bölgelerdeki maden yataklarının durumu belirsizliğini koruyor. Ekonomistler, bu tür stratejik ortaklıkların Ukrayna'nın savaş sonrası yeniden yapılanmasına katkı sağlayabileceği görüşünde. Ancak bazı analistler, güvenlik garantilerinin eksikliğinin uzun vadede sorun oluşturabileceği uyarısında bulundu.
Tahminlere göre Ukrayna, dünyadaki mineral ve nadir toprak elementlerinin yaklaşık yüzde beşine sahip. Ancak kaynakların büyük bir kısmının çıkarılmasına henüz başlanmadı ve bazı sahalar şu anda Rus güçlerinin kontrolündeki topraklarda bulunuyor.
10:37Trump'tan anlaşmaya ilişkin ilk yorum
ABD Başkanı Trump, News Nation kanalında telefonla katıldığı bir programda, Ukrayna ile imzaladıkları nadir toprak elementleri anlaşmasına ilişkin görüşlerini paylaştı. Trump, doğal kaynaklarını geliştirmek için Ukrayna ile yeni imzalanan ekonomik ortaklığın, Rusya'ya karşı savaşında Kiev için bir "güvenlik garantisi" olarak hizmet edebileceğini söyledi.
Trump, Roma'da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye, "Eğer bir anlaşma yapabilirsek, bunu imzalamanız çok iyi olur çünkü Rusya çok daha büyük ve çok daha güçlü." dediğini anımsatarak, "Rusya hızla ilerliyor, büyük ve güçlü bir ülke, bu arada ABD kadar güçlü değil" ifadelerini kullandı. Trump, anlaşmanın Rusya'yı "engelleyip engellemeyeceği" sorusuna, "Evet, engelleyebilir" yanıtını verdi.
Trump, söz konusu anlaşmanın amacının, bugüne kadar Ukrayna'ya sağladıkları askeri yardımın maliyetini telafi etmek olduğunu belirtti.
09:45Anlaşmanın detayları ne?
Ukrayna Başbakanı Denys Shmyhal, anlaşmanın Ukrayna'nın kendi kaynakları üzerindeki haklarını kaybetmesine neden olmayacağını savundu. Shmyhal, fon gelirlerinin eşit paylaşılacağını ve fon yönetiminde her iki tarafın da söz sahibi olacağını belirterek, "Maden kaynakları ve altyapı üzerindeki kontrolümüz tamamen devam edecek" açıklamasını yaptı. Shmyhal, anlaşmanın mevcut sözleşmeleri etkilemeyeceği ve "al ya da öde" modeliyle gelir garantisi sağlayacağını ifade etti.
Ukrayna Başbakanı Denys Shmyhal
UKRAYNA MÜLKİYET HAKKINI KORUYACAK
Ukrayna Başbakan Yardımcısı Svyrydenko ise ülkenin karasuları ve topraklarındaki kaynakların tam mülkiyet hakkını koruyacağını açıkladı. "Çıkarılacak madenlere devlet karar verecek" ifadesini kullanan Svyrydenko, Ukrnafta ve Energoatom gibi kamuya ait petrol ve doğal gaz şirketlerinin statüsünün değişmeyeceğini vurgulayarak, "Oluşturulan fon, ülkemize küresel yatırımları çekecek önemli bir adımdır" dedi.
Fon gelirlerinin yeni projelerden sağlanacağı, mevcut projelerin anlaşma kapsamı dışında tutulduğu bildirildi. Svyrydenko, fon gelirlerinin her iki ülkede de vergilendirilmeyeceğini duyurdu.
Taslak metinde, Ukrayna’daki doğal kaynaklardan elde edilecek gelirin yüzde 50’sinin ABD-Ukrayna ortak fonuna aktarılması öngörülüyor. Mutabakatın yürürlüğe girebilmesi için Ukrayna Parlamentosu'nun onayı gerekiyor.
08:35Ukrayna ve ABD heyetleri arasında gerginlik
Financial Times, sürecin imza aşamasında taraflar arasında ciddi anlaşmazlıklar yaşandığını öne sürdü. Haberde, ABD yetkililerinin, Ukrayna heyetine "Tüm belgeleri imzala ya da ülkene dön" şeklinde ültimatom verdiği kaydedildi.
Daily Mail ise Kiev yönetiminin fonun yapısına ilişkin iki ek anlaşmada değişiklik talebinde bulunduğunu bildirdi. Ukrayna tarafının, bu belgelerin yeniden çalışılması gerektiğini dile getirdiği iddia edildi.
19 Ocak'ta Başkanlık koltuğunu devralan Donald Trump, kısa süre sonra Ukrayna'ya yapılan yardımları durdurmuştu. Trump, Ukrayna'nın madenlerini ABD'li şirketlere açacak olan anlaşmanın Kiev yönetimine askeri ve ekonomik destek sağlanması için ön şart olduğunu belirtmişti.
Washington, şubat ayında Ukrayna'nın anlaşmayı imzalayacağını duyurmuştu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 28 Şubat'ta anlaşmayı imzalamak üzere Beyaz Saray'a bir ziyaret gerçekleştirmiş, görüşmede Trump ile tartışmasının ardından imzalar atılmadan Washington'ı terk etmişti.
08:02Anlaşmaya ilk tepkiler
ABD merkezli Ukrayna'ya yakın sivil toplum kuruluşu Razom for Ukraine, anlaşmayı olumlu karşıladı. Kuruluşun Direktörü Mykola Murskyj, "Trump yönetimini Rusya'ya yaptırımları artırmaya ve Ukrayna'ya savunma desteği sağlamaya devam etmeye çağırıyoruz" diye konuştu.
The Guardian'ın aktardığına göre, bazı uzmanlar, Beyaz Saray'ın yardımları Ukrayna'nın kaynak gelirlerine bağlayarak avantaj sağlamaya çalıştığını iddia etti. İlk taslakta fon gelirlerinin yüzde 100'ünün ABD kontrolünde olacağı hükmü yer alıyordu.
07:32Doğal kaynaklar anlaşması imzalandı
Beyaz Saray, ABD ve Ukrayna hükümetleri arasında doğal kaynaklar anlaşmasının imzalandığını bildirdi. Söz konusu anlaşma, Amerikan şirketlerinin Ukrayna’daki alüminyum, grafit, petrol ve doğalgaz gibi stratejik kaynakların işletilmesine yönelik yatırımlarda öncelikli hak elde etmesini sağlayacak.
İki aydan uzun süren müzakereler sonucunda hayata geçirilen anlaşma, ABD'nin Ukrayna'ya sağladığı 175 milyar dolarlık yardımın "geri ödenmesi" amacıyla ortak bir yatırım fonu kurulmasını öngörüyor. Beyaz Saray, fon aracılığıyla Ukrayna'da altyapı ve savunma yatırımları yapılacağını belirtti.
Financial Times'ın (FT) haberinde göre, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent yaptığı yazılı açıklamada, "Bu mutabakat, özgür ve bağımsız bir Ukrayna vizyonumuzun somut göstergesidir" ifadelerine yer verdi. Bessent, Rusya ile bağlantılı şirketlerin fondan yararlanamayacağının altını çizdi.
Anlaşmayı 'tarihi' olarak niteleyen Bessent, şu ifadeleri kullandı:
"Başkan'ın da söylediği gibi, ABD bu acımasız ve anlamsız savaşın sonunu getirmeye kararlıdır. Bu anlaşma, Rusya'ya Trump yönetiminin uzun vadede özgür, egemen ve müreffeh bir Ukrayna için kararlı olduğunu açıkça gösteriyor.'
Canlı Anlatım ÖzetiAnlaşmanın detayları paylaşıldıBeyaz Saray'dan Ukrayna'ya güvenceUkrayna'dan anlaşma yorumu: 'Güvenilir bir ortak olduğumuzu gösterecek'Zelenski'den Rusya'ya baskıyı artırma çağrısıBessent: Trump, Rusya ile daha güçlü temeller üzerinde müzakere edebilirKellogg: Ukrayna toprak tavizi vermeye hazırTrump Ukrayna'ya silah satışını onayladıAnlaşma metni basına sızdı: Trump, Putin'i suçladıUkrayna'nın sahip olduğu madenlere ilişkin neler biliniyor?ABD Dışileri Bakanlığı: 'Anlaşma mükemmel çünkü masada Trump vardıAnlaşmanın uygulanabilirliği tartışma yarattıTrump'tan anlaşmaya ilişkin ilk yorumAnlaşmanın detayları ne? Ukrayna ve ABD heyetleri arasında gerginlikAnlaşmaya ilk tepkilerDoğal kaynaklar anlaşması imzalandı
Yorumlar
Kalan Karakter: