CHP’de temsil sorunu! Kurultayda var olamıyor

Türkiye, 14 Mayıs ve 28 Mayıs tarihlerinde son yılların en sancılı seçimini atlattı. Seçim sonrası partilerin illerde kurultay delegesinde temsilleri belli oldu. CHP tüzüğünün  46.maddesine göre, partinin Kurultay delegeleri  doğal ve seçilmiş üyeler olmak üzere ikiye ayrılmakta. Seçilmiş üyeler il kongrelerinde o ilin TBMM üye sayısının iki katı şeklinde oluşuyor. Bir başka anlatımla, 1.200 olan seçilmiş üyelerin illere göre dağılımı YSK’nın her il için belirlediği milletvekili sayısının iki katıdır. Mevcut duruma göre en çok Kurultay delegesine sahip üç il, en fazla milletvekiline sahip İstanbul, Ankara ve İzmir’dir.

İllerin kurultayda temsili konusunda birtakım orantısızlık söz konusu. CHP’nin illere göre üye sayısı ve kurultay delegesi oranları üzerine yapılan araştırmalar sonucu haksız durum ortaya çıkıyor.  CHP’nin oy ortalamasının üstünde olduğu illerin kurultay delegesinde paralel şekilde bir oran yer almıyor.

CHP’nin üye sayısı ve kurultay delege oranları arasında yaşanan sorun Gülgün Tosun ve Tanju Tosun’nun İstatistiki Bölge araştırmalarında açıklanan veriler ile gün yüzüne çıkıyor.  Bu araştırmanın verilerine göre CHP’nin kurultayda temsili bölgeler arasındaki eşitsizliği gözler önüne seriyor.

İstatistiki Bölgelere Göre CHP Üye Oranlarına bakıldığında Ege Bölgesi yüzde 22,30 Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin üye oranı ise yüzde 4,59’dur. İstatistiki Bölgelere Göre CHP Kurultay Delege Oranlarına bakıldığında ise Ege Bölgesi’nin delege oranı yüzde 12,33 Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin delege oranı ise yüzde 10,83 gösteriyor. Bu oranlar CHP içerisinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin toplam üye oranı oldukça az iken kurultayda temsil edilme oranı Ege Bölgesi’ne yakın bir oranda. Bu durumda birtakım değişimler yapılmasına itiyor.

CHP il oylarının kendi ülke ortalamasının üzerinde olduğu 33 ilin sadece 6’sında illerin üye delegesi oranının üzerinde, 6 ilde eşit oranda ve 21 ilde daha düşük oranda kurultayda delegeyle temsil edilmesi dikkat çekiyor.

chp oy oranının en yüksek ve en düşük olduğu illerde il başına üye ve kurultay delegeliği oranına bakıldığında ise İzmir’in oy oranı yüzde 40,9 üye sayısı yüzde 12,4 ve kurultay delegesi oranı ise yüzde 4,7 olarak yer alıyor. Kırıklareli ilinde oy oranı yüzde 45,4 iken üye sayısı yüzde 1 ve kurultay delegesi yüzde 0,5’tir. CHP oy oranı en düşük illerden biri olan Bingöl’ün oy oranı yüzde 5,8 üye sayısı yüzde 0,1 iken kurultay delege oranı yüzde 0,5’dir.

Kırıklareli ve Bingöl aldıkları oy açısından aralarında ki fark belli. Fakat kurultay delege oranına bakıldığında iki il eşit durumda olduğu görülüyor.  İzmir ili oy ortalamanın yüksek olduğu illerden biri.  İzmir aynı zamanda illerin üye delegesi oranının üzerinde olduğu il konumunda yer alıyor.

Gülgün Tosun ve Tanju Tosun illerin kurultay için belirlenen delege içindeki temsil düzeyi farklı performans ölçütleri ışığında yeniden düzenlendiği takdirde, yerel teşkilatların motivasyonunu arttırıcı olabileceği yönünde görüşleri yer alıyor.